Besef dat je een dienende rol vervult

Mark Koster (1969)

Journalist bij De Pers, oprichter van Campus tv

en de financieel-economische website Follow The Money

Lieve Máx,

Soms heb ik medelijden met je, omdat je een burgermeisje bent en nooit zal snappen hoe die rare Oranjes denken. Je bent een telg uit de klimmende middenklasse uit Argentinië, een lieve schat, een lekker wijf zelfs, maar je wordt nooit royal material.

Het meest meelijwekkende verhaal dat ik over je hoorde is die anekdote, opgetekend in de biografie De Argentijnse jaren, dat je op kostschool in je eentje onder een eik je meegebrachte boterhammen moest nuttigen, omdat paps de kantine niet kon betalen.

Dat móet je hebben gevormd. Of vergis ik me? Het gebrek aan economisch comfort in je jeugd is later vaak een issue in het gezin Zorreguieta geweest, toch? Vooral je moeder waarschuwde dat je het financieel ‘moeilijk’ zou krijgen als je zelf ooit kinderen zou werpen.

Deze angst, hoe begrijpelijk ook, bepaalt nog steeds veel van je gedragingen, Máxima, en dat is best een beetje treurig, vind ik.

De koninklijke familie is in de eerste plaats een pr-schild en dus moet je beseffen dat je een dienende rol vervult waarbij wij, het volk, jou onderhouden. Jij, ik zeg het maar eerlijk, lijkt deze ‘wie betaalt, bepaalt’-mores helaas nog niet helemaal te doorgronden.

Het lijkt er soms op dat het volk jou moet behagen, zodat je niet meer in je uppie onder een boom uit een tupperwarebakkie hoeft te eten.

Helaas, zó werkt het niet, Máx!

De koningin is ceo van een koninklijk handelshuis en levert ons, als het goed is, geld op. De Kroon is geen uitgavenpost, zoals sommige linkse republikeinen wel beweren, maar een cashcow. Je schoonmoeder heeft dat altijd goed begrepen.

De Rotterdamse econoom Harry van Dalen berekende een aantal jaren geleden al eens, dat Hare Majesteit ons land in haar drie decennia strekkende bewind ongeveer 88 miljard heeft opgeleverd. Beatrix voegt jaarlijks 0,5% extra toe aan het bruto nationaal product, omdat ze een stabiliserende invloed uitoefent op mogelijke handelspartners en buitenlandse gasten, meende Van Dalen. Nu jíj nog!

Te vrezen valt echter dat jouw vurige Latijns-Amerikaanse ego, dat dus deels is gevormd door gebrek aan aristocratische fijnzinnigheid, weleens zou kunnen gaan opspelen. De recente handelsreis naar Duitsland leek een laatste poging om je nogmaals te conditioneren, had ik het idee. Hare Majesteit is een beetje bang voor Belgische toestanden, waar een losgeslagen prins, zoals je weet, de natie te schande maakt met zijn amoureuze en financiële misstappen.

Máxima, jij lijkt verstandiger, maar helemaal gerust ben ik er nog niet op. Je opzichtige pogingen om bij de monarchistische voorhoede te willen horen lijken ingegeven door opwaarts mobiele neigingen. In je New Yorkse jaren achtervolgde je ooit in het Central Park een hardlopende John Kennedy jr., nadat die jou (zei je zelf tegen vriendinnen) glimlachend had aangestaard.

Dit onhebbelijke nouveau riches-gedrag toonde je ook in de Mozambique-affaire. Alex en jij wilden een luxueuze zomervilla op een schiereiland aan de Indische Oceaan kopen om niet gestoord te worden. Dat was een avontuurlijk en te prijzen plan, maar niet als je van koninklijken bloede bent.

Hoewel jullie buitenhuis in Mozambique aan alle politiek correcte voorschriften voldeed, en jij plechtig beloofde goededoelenprojecten op te zetten, bleek de bouw te zijn uitgevoerd door een koloniale proletenbende, zeker toen bekend werd dat een van de stenenschuivers een corrupte vastgoedHarry was die met onze belastingpenningen zakenvriendjes zou omkopen.

Normaal gesproken mag iedereen zelf uitmaken door wie hij wordt opgelicht, maar bij de Oranjes is een negatieve beeldvorming al snel fnuikend. Als de Tweede Kamer vragen gaat stellen is het veel te laat.

Bovendien, de familie heeft toch al een keurig vakantiestulpje in Italië, waar je zomervakanties kunt doorbrengen met Alex en de meiden? Komt nog bij dat ‘echte chic’ natuurlijk altijd húúrt of logeert bij royale vrienden, want bezittingen zijn je alleen maar tot last.

Je weet toch dat het adellijke leven zich afspeelt in het puntje van de piramide van Maslow en geen plaats biedt aan ranzige geldzaken of opzichtig materialisme.

Met dat Mozambique-gedoe toonde jij je weer even die bange middenstander die je nooit meer wilde zijn. Geschrokken door negatieve publiciteit zei je deemoedig dat je de villa zou verkopen, maar dát is nog steeds niet gebeurd, omdat de prijs niet voldoende is. Laat lekker gaan. Afkopen die hap, en verder.

Heb je de lessen van je moeder eigenlijk wel goed begrepen? Je werkte ooit bij een bank in New York waar je obligaties verkocht. Je woonde potverdorie in het financiële hart, ten tijde van de internetbubbel én de opkomst van de huizenboom, en had met je geoliede netwerk, een bak bonussen, zeker al miljonair kunnen zijn, of er anders zeker met één kunnen trouwen.

Dan had je nu in The Hamptons vakantie kunnen vieren in plaats van in het groezelige Mozambique. Nu heb je eigenlijk niks: een beetje geld, nauwelijks vrijheid, en leef je met een best saaie man in een gouden kooi waar je niet uit kan ontsnappen.

Waarom was je niet wat geduldiger en heb je niet beter rondgekeken in de familie? Friso was bankier en woonde behaaglijk in Londen. Maurits was knap, en buitte de blauwe bloedband slim uit voor eigen gewin.

Inmiddels weet je dat je zonder de Oranjes gelukkiger gaat worden.

Misschien moeten wíj elkaar eens ontmoeten. In je jonge jaren hield je van krachtige, succesvolle persoonlijkheden met wie je hard kon lachen. Met jouw alimentatie, wat toch ook een beetje mijn geld is, ben je geen onaardige catch.

Ik ren elke dag langs je paleis, als het moet. Ik zal altijd naar je lachen.

Het is nog niet te laat.

Kus,

Mark Koster